Akademik

Radyoloji; eski Yunanca’da ışık anlamında “Radius” ve bilim anlamında “logos” sözcüklerinin birleşmesinden oluşmuştur. Dar anlamda radyoloji; ışın bilimi demektir.

Radyoloji, günümüzde X-ışınları ve diğer görüntüleme yöntemlerinin tıpta tanı ve tedavi amacıyla kullanıldığı bir bilim dalıdır. Radyolojide tanı ve tedavi amacıyla kullanılan yöntemlerden bazıları; radyografik incelemeler, bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MRG), nükleer tıp yöntemleri, pozitron emisyon tomografi (PET), mamografi, floroskopi, ultrasonografi ve X-ışını kullanan diğer bazı yöntemler olarak sıralanabilir.

Radyoloji Bilimi başlıca tanısal ve girişimsel radyoloji olarak 2 bölümde değerlendirilebilir. Tanısal radyolojide görüntüleme yöntemleri kullanılarak elde edilen görüntülerden hastalıkların tespiti, tedaviye yanıtları değerlendirilirken, Girişimsel radyolojide görüntüleme yöntemleri kılavuzluğunda bir takım cerrahi tedavilerin daha az zararla yapılmasını sağlanmaktadır. 

Tarihçemiz

1895 yılında X-ışınlarının W. Conrad Röntgen tarafından keşfinden hemen sonra, 1896 yılında Pierre ve Marie Curie radyumu buldu. A. Henry Becquerel doğal radyoaktivite ve uranyumu; 1898‘de Villart radyumdan çıkan ışınların X-ışınları ile aynı özellikleri taşıyan foton ışınları olduğunu gösterdi. 1919 yılında ise Rutherford yapay radyoaktiviteyi buldu. Bu ışınların film üzerinde iz bırakması ve floroskopik ekranlarda görüntü meydana getirmesi sağlık alanında da kullanılmasına yol açmıştır.

Almanya’da keşfedilen X-ışını kısa sürede dünyada yankı bulmuş; paralel olarak Osmanlı İmparatorluğu’nda da kullanılmaya başlanmıştır. Ülkemizde Radyoloji’nin başlangıcını 19. yüzyılın sonlarında iki tıp öğrencisi subayımızın fizik ve kimyaya olan bilimsel merakı sayesinde olmuştur. X-ışınlarının keşfini “La Samaine Medicale” isimli Fransız gazetesinden öğrenen Esat Fevzi ve Rıfat Osman Gülhane Askeri Tıbbiye Hastanesinde Crookes gazlı katot ışını tüpü, Ruhmkorft bobini ile Fizik ve Kimya laboratuarında yaptıkları pilleri kullanarak basit bir Röntgen Cihazı yapmışlardır. Türk-Yunan Harbinde (1897–1905) Selanik’te yaralanan asker Boyabatlı Mehmet Efendi’nin el radyografisini çekerek sağ bileğindeki şarapnel parçasını tespit etmişlerdir. Daha sonra bu şarapnel parçası Baş Cerrah Prof. Dr. Cemil Topuzlu Paşa tarafından ameliyatla çıkartılmıştır (1897). Bu uygulama, Röntgen tekniğinin, tıp biliminde ve savaş yaralanmalarında dünyada ve ülkemizde kullanıldığı ilk uygulama olarak bilinmektedir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde Avrupa’daki gelişmeler ışığında İstanbul ve Ankara’daki hastanelerde teşhis amacıyla Röntgen laboratuarları kurulmaya başlanmıştır. İlk Radyoloji Kürsüsü Haydarpaşa Hastanesi’nde kurulmuştur.

1970’li yılları takiben geliştirilen Ultrasonografi (USG), Bilgisayarlı Tomografi (BT) ve Manyetik Rezonans (MRG) gibi yöntemlerle Radyoloji bugünkü konumuna ulaşmıştır.

İzmir’de Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) ile afiliye (birlikte kullanımda olan) olan beş Eğitim ve Araştırma Hastanesi vardır. Bunlar, SBÜ İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi, SBÜ İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi, SBÜ Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, SBÜ Dr. Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi ve SBÜ İzmir Şehir Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezidir. Bu hastanelerin tümünde Radyoloji Hizmetleri verilmektedir.

SSK hastanesi olarak hizmet vermeye başlayan İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesinde ilk 1986 yılında Radyoloji hizmeti verilmeye başlamıştır. Kısa bir süre sonra klinik eğitim kliniği olmuş ve 1989 yılında 4 asistan kadrosu açılmıştır. Eğitim faaliyetleri o günden bugüne sürdürülmekte olup, halen 15 uzmanlık öğrencisi eğitim görmektedir. Bugüne kadar eğitimlerini başarıyla tamamlayarak Radyoloji uzmanı olmaya hak kazanmış uzman sayısı 46’ya ulaşmıştır.

Önceleri A Blokta 3 direkt grafi, 1 floroskopi cihazı ve 1 USG cihazı, Çocuk hastalıkları binasında 2 direkt grafi ve B Blok poliklinik binasında 1 direkt grafi ile hizmet verirken, bugün sadece ana binada 2 MRG, 2 BT, 1 DSA, 1 mamografi, 10 USG ve 4 direkt grafi cihazı ile hizmet verilmektedir. 

Radyoloji hizmetleri Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi dışında Ege Kadın Hastalıkları ve Doğum Hastanesinde, Bornova Onkololoji Hastanesinde, Çamdibi ve Karşıyaka Polikliniklerinde de gerçekleştirilmektedir. Bu birimlerde her gün çok sayıda hastaya ultrasonografi, Doppler ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans görüntüleme, meme görüntüleme ve girişimsel işlemleri ve girişimsel radyolojik işlemler yapılmaktadır.

SBÜ İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 1958 yılında 400 kadro yatağı ile bugünkü Buca Seyfi Demirsoy Devlet Hastanesinin eski binasında SSK Buca Hastanesi adı ile hizmete girmiştir. Radyoloji eğitimi, eğitim hastanesi özelliği kazanarak Buca Eğitim ve Araştırma Hastanesi olarak adı değişen hastanede 1982 yılında başlamıştır. 1995 yılında Bozyaka semtinde yeni inşa edilmiş olan binasına SSK İzmir Eğitim Hastanesi adı ile taşınmış, 2005’te Sağlık Bakanlığı İzmir Eğitim ve Araştırma Hastanesi adını, 2008’ de İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma hastanesi adını, son olarak 2015’te Sağlık Bilimleri Üniversitesi ile afiliye olup SBÜ İzmir Bozyaka Sağlık Uygulama Araştırma Merkezi adını almıştır. Eğitim faaliyetleri 1982 yılından bugüne sürdürülmekte olup, halen 8 uzmanlık öğrencisi eğitim görmektedir. Bu kurumumuzdan bugüne kadar 62 radyoloji uzmanı, eğitimlerini başarıyla tamamlayarak Radyoloji uzmanı olmaya hak kazanmıştır.

Radyoloji hizmetleri İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi dışında Karabağlar Semt Polikliniğinde de gerçekleştirilmektedir. Hastane bünyesinde biri 128 kesit diğeri 16 kesit olmak üzere 2 BT, 1 MRG, 2 mamografi, 1 kemik dansitometri, 5 direkt röntgen cihazı, 7 USG cihazı bulunmaktadır. Eğitici kadroları, deneyimli uzmanları ve bu kadroların liderliğinde uzmanlık öğrencileri ile her gün çok sayıda hastaya direkt radyografi, USG, Doppler USG, BT, MRG, meme görüntüleme ve non-vasküler radyolojik girişimsel işlemleri yapılmaktadır.

Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Çocuk Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin temeli kurucusu olan Dr.  Behçet Uz tarafından 23 Nisan 1938’de atılmıştır. Doktor Uz Sağlık Bakanlığı döneminde, İzmir Belediye meclisini ikna ederek 21.10.1946’da hastaneyi Sağlık Bakanlığına hibe ettirmiş, Bakanlığa binanın bazı noksanlarını tamamlattırarak, 2.4.1947’de dönemin başbakanı Recep Peker’le İzmir’e gelerek hastaneyi hizmete açmıştır.  Kızılay’ın 1954’ te yaptırdığı Doğum Pavyonu, İzmir Hastanelerine Yardım Derneği’nin çabaları, çeşitli kuruluşlar ve halkın bağışları ile 1962’de İntaniye Pavyonu, 1968’de Ortopedi ve Travmatoloji Pavyonu, 1975’te ana binanın üstüne kat ilavesi yapılmıştır. Buna paralel olarak, Sağlık Bakanlığı tarafından kadrosu genişletilmiştir.

Hizmete 150 yatakla başlayan hastane çeşitli kişi kurum ve kuruluşların katkılarıyla 1968’de (21 yılda) 550 yatak kapasitesine ulaşmıştır. Halen 350 yatakla hizmet vermeye devam etmektedir.

Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Çocuk Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Radyoloji Kliniğinde direkt grafi, kontrastlı görüntüler, ultrasonografi, doppler ultrasonografi, manyetik rezonans, bilgisayarlı tomografi ve girişimsel radyolojik işlemler gerçekleştirilmektedir.

Behçet Uz Hastanesinde Doppler özelliği olan toplam 6 ultrasonografi cihazı, iki direkt dijital radyografi cihazı bulunmaktadır. Biri acil olmak üzere toplam 4 poliklinikte ultrasonografi hizmeti verilmektedir. Bunun yanında hasta başında ultrasonografi, ultrason eşliğinde non-vasküler ve vasküler girişimsel işlemler (biyopsi, apse-kist-koleksiyon drenajı, kist hidatik tedavisi, perkütan nefrostomi, juguler kateterizasyon vb.) gerçekleştirilmektedir.

Dr. Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi 1910 yılında bulaşıcı hastalıkları olanların tecrit edildiği 10 yataklı bir ünite olarak kurulmuştur. Günümüzde 100 dönüm arazi üzerinde kurulu olan hastane 22 hizmet binası ve 430 yatak kapasitesi ile hizmet vermektedir. Radyoloji Kliğinde direkt grafi, ultrasonografi ve bilgisayarlı tomografi cihazları bulunmaktadır. BT kılavuzluğunda toraks biyopsileri yapılmaktadır.

İzmir Şehir Hastanesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ekim 2023 tarihinde faaliyete geçmiştir.  Radyoloji Bölümü Tepecik ve Bozyaka Eğitim Araştırma hastanesinden görevlendirilen SBÜ İzmir Tıp Fakültesi eğitim görevlileriyle asistan eğitimi vermeye başlamıştır. 5 MR, 5 BT, 31 Röntgen, 18 Doppler USG, 4 kemik dansitometri, 2 mamografi cihazı ile kısa zamanda İzmir ilinde en çok radyolojik inceleme yapılan merkezlerden biri olmuştur.  Girişimsel Radyoloji Ünitesi 2 anjiyografi cihazı ve 3 USG cihazı ile girişimsel tedavilerde yalnız İzmir ili için değil, çevre iller için de hizmet veren bir merkez olmuştur.

Sağlık Bilimleri Üniversitesi İzmir Tıp Fakültesi 29 Haziran 2020 tarihinde kurulmuş olup öğrencilerimiz 4., 5., ve 6. sınıf eğitimlerinin büyük bölümünü İzmir Şehir Hastanelerinde, Çocuk Hastalıkları eğitimlerini ise Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Çocuk Cerrahisi Hastanesinde sürdürmektedir.

İzmir Tıp Fakültesi Radyoloji eğitimi diğer blokların içerisinde yer alan dersler olarak verilmekteyken 2025-2026 eğitim-öğretim döneminde itibaren 2 haftalık ayrı bir staj olarak verilecektir. 4 Profesör, 4 Doçent ve 2 Doktor Öğretim Üyesi ile tüm Radyoloji yan dallarında eğitim görevlileri olan Radyoloji Anabilim Dalı olarak kaliteli, yenilikçi, bilimsel ve etkin eğitimimizi sürdürüp mesleğini en iyi icra edebilen, dürüst, etik ilkelere bağlı, yenilikleri takip eden, araştırmacı ve katılımcı iyi hekimler yetiştirmek en büyük hedefimizdir.